Psikopatik bireylerin durumlarının (iç görülerinin) farkında olmaları bağlamında pek az şey bilinmektedir. Psikopatik bireylerin, kendilerinin psikopatik ya da sosyopatik olduğunu bildirdiği ve psikopati özelliklerinin çekirdek listesini sarstıkları durumlar bile vardır. Bununla birlikte psikopatik bireyler üzerine yapılan klasik klinik tanımlar, kendilerine özgü doğalarındaki engeller yüzünden, psikopatların iç görüye sahip olmadıkları üzerinde durur. Pek çok psikopatik birey, diğer insanlardan farklı olduğunun farkındadır. Buna rağmen, kendilerindeki eksikliklerden çok, özel beceri ve yeneteklerinin daha çok farkındadırlar.
Psikopati üzerine çeşitli bilişsel teoriler, bağımsız durum ya da psikopatiye eşlik eden bilişsel eksikliklerin kendine özgü durumsal doğası üzerinde durur. Bu hesaplara göre, psikopatik bireyler pek çok koşul altında bazı bilişsel sorunlar sergilerler. Bu şu anlama gelir: Ortalama sağlıklı bir insan kadar düşünebilir, mantık yürütebilir, hatırlayabilir ve sorun çözebilirler. Buna rağmen, ani ve nesnel bir hedefi (örn. sizi etkilemeye çalışmak, ya da sizden bir şey elde etmeye çalışmak) elde etmeye uğraşırken, çevresel bilgiyi işlemede göreceli olarak yoksun davranırlar ve bilişsel yeteneklerini dramatik biçimde inkar edecek hale gelebilirler. Böyle durumlarda, çarpıcı şekilde zayıf yargılama yapar ve kendi farkındalıklarına dair bozukluklar gösterebilirler.
