Przetłumaczone przez: Wiktor Maturski
Napisane przez Mary B. Ritchie i komitet badawczy
Młodzież, która wykazuje cechy bezduszne-nieemocjonalne („callous-unemotional”, CU), charakteryzuje się płytkimi i niewystarczającymi emocjami, brakiem wyrzutów sumienia lub poczucia winy, brakiem empatii i brakiem troski o wyniki w ważnych działaniach. Cechy CU zostały powiązane z wczesnymi, poważnymi i uporczywymi zachowaniami agresji, a także zwiększonym ryzykiem rozwoju psychopatii w wieku dorosłym. Niestety, dzieci z cechami CU odnoszą mniejsze korzyści niż inne dzieci z opartych na dowodach interwencji mających na celu ograniczenie problemów z zachowaniem wśród młodzieży. Słaba efektywność istniejących interwencji wśród osób z cechami CU została przypisana różnym czynnikom rodzinnym, poznawczym, emocjonalnym i biologicznym. Na przykład, młodzież z cechami CU jest mniej wrażliwa na karanie i bardziej wrażliwa na nagrody niż młodzież bez cech CU. Co więcej, młodzież z cechami CU wykazuje odrębny styl temperamentu charakteryzujący się brakiem zahamowań lękowych i wykazuje deficyty w przetwarzaniu emocjonalnym. Cechy CU zostały również powiązane z niskim ciepłem i responsywnym stylem rodzicielstwa.
Mając dowody na słabszą reakcję terapeutyczną na istniejące interwencje, Kimonis i jej współpracownicy (2019) starali się przetestować skuteczność adaptacji (lub modyfikacji) podejścia terapeutycznego w celu zwiększenia jego skuteczności. Terapia interakcji rodzic-dziecko („Parent-Child Interaction Therapy”, PCIT) jest jedną z interwencji, która wykazała pozytywne efekty wśród młodzieży przejawiającej problemy z zachowaniem, ale nie wśród tych z cechami CU. Tradycyjnie PCIT jest terapią mającą na celu wzmocnienie relacji pomiędzy rodzicem a dzieckiem poprzez zachęcanie do stosowania pozytywnych strategii rodzicielskich. Obecne badanie miało na celu ulepszenie tradycyjnego PCIT poprzez uwzględnienie trzech czynników charakterystycznych dla cech CU. W szczególności Kimonis i współpracownicy (2019) dostosowali PCIT w celu zwiększenia rodzicielskiego ciepła i responsywności, przeniesienia nacisku z kary na nagrody oraz ukierunkowania deficytów emocjonalnych poprzez trenowanie i nagradzanie umiejętności emocjonalnych.
W badaniu wzięły udział 23 rodziny z dziećmi w wieku 3-6 lat (87% chłopców) wykazującymi podwyższone cechy CU. Każda rodzina otrzymała interwencję PCIT-CU na 21 tygodniowych 1-godzinnych sesjach i była obserwowana przez trzy miesiące po zakończeniu leczenia. W pierwszym etapie interwencji rodzice byli szkoleni w celu zwiększenia wykorzystania werbalnych i fizycznych przejawów ciepłego nastawienia w kontekście zabawy. W drugiej fazie rodzice byli szkoleni w celu włączenia do swojego rodzicielstwa systemu modyfikacji zachowań opartego na nagrodach, w którym pozytywne zachowania były wzmacniane. W ostatniej fazie rodzice starali się zaradzić niewrażliwości swoich dzieci na sygnały niepokoju poprzez zwiększenie uwagi na krytyczne sygnały twarzy, poprawę zrozumienia emocjonalnego, modelowanie zachowań empatycznych i zwiększenie tolerancji na frustrację.
Odsetek rodzin pozostajacych na leczeniu byl wysoki (74% rodzin), a rodzice zgłaszali wysokie zadowolenie z programu. Interwencja PCIT-CU spowodowała spadek problemów z zachowaniem i cech CU, a także wzrost empatii. Efekty te utrzymywały się przez 3-miesięczny okres obserwacji. Ogólnie rzecz biorąc, wyniki te dostarczają wstępnych dowodów na wartość stosowania PCIT-CU w leczeniu małych dzieci z cechami CU.
Odniesienie: Kimonis, E. R., Fleming, G., Biggs, N., Brouwer-French, L., Frick, P. J., Hawes, D. J., Bagner, D. M., Thomas, R., & Dadds, M. (2019). Parent-Child Interaction Therapy adapted for preschoolers with callous-unemotional traits: An open trial pilot study. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 48, 347-361.
