Czy psychopatia jest genetyczna?

Przetłumaczone przez: Wiktor Maturski

Geny odgrywają znaczącą rolę w rozwoju psychopatii. Jednakże socjalizacja i inne czynniki środowiskowe współdziałają z genetyką, więc geny nie są jedynym czynnikiem determinującym to, czy ktoś posiada cechy psychopatyczne. Badania nad dziedzicznością psychopatii koncentrowały się głównie na bliźniętach jednojajowych (100% wspólnych genów) i bliźniętach dwujajowych (50% wspólnych genów). Jedno z badań (Larsson, Andershed, & Lichtenstein, 2006), w którym analizowano dziedziczność psychopatii u bliźniąt, wykazało, że genetyka odpowiadała za około połowę zmienności cech psychopatii (ocenianych za pomocą samoopisowego kwestionariusza Youth Psychopathic Traits Inventory). Inne badania również wykazały znaczną odziedziczalność cech psychopatycznych, gdy były one oceniane za pomocą pomiarów samoopisowych (Blonigen, Hicks, Krueger, Patrick i Iacono, 2005; Brook, Panizzon, Kosson, Sullivan, Lyons, Franz, Eisen i Kremen, 2010).

Stwierdzenie, że około 50% indywidualnych różnic w cechach psychopatycznych ma podłoże genetyczne sugeruje, że spora część wariancji cech psychopatycznych ma podłoże środowiskowe. (Warto zauważyć, że około 40-60% wariancji wielu cech osobowości i kilku innych zaburzeń również wydaje się odzwierciedlać czynniki genetyczne. Tak więc psychopatia jest podobna do innych cech osobowości i zaburzeń, w których czynniki genetyczne są ważne, ale nie wyjaśniają wszystkiego). Chociaż konkretne geny istotne dla psychopatii nie zostały jeszcze zidentyfikowane, większość ludzi uważa, że prawdopodobnie istnieje wiele genów, które przyczyniają się do psychopatii, podobnie jak istnieje wiele genów zaangażowanych w większość stanów klinicznych, które są częściowo dziedziczne. (Tak więc, zazwyczaj nie ma tylko jednego genu, który sam w sobie prowadzi do zaburzeń klinicznych).

Co więcej, istnieje coraz więcej dowodów na to, że czynniki genetyczne i środowiskowe oddziałują na siebie, a psychopatia może odzwierciedlać interakcję między tymi dwoma czynnikami. We wspomnianym wyżej badaniu (Larsson et al., 2006) analizowano wpływ wspólnych i niewspólnych czynników środowiskowych na cechy psychopatyczne. Wspólne czynniki środowiskowe to te aspekty środowiska, które mają tendencję do upodabniania ludzi do siebie, takie jak rodzice i dorastanie w określonej okolicy. W zakresie, w jakim rodzice zachowują się w ten sam sposób w stosunku do wszystkich swoich dzieci, wszelkie konsekwencje przebywania w pobliżu tych rodziców powinny skutkować większym podobieństwem dwóch bliźniaków. Przykładem niewspólnych czynników środowiskowych omawianych przez Larssona i jego współpracowników mogą być relacje rówieśnicze. Ponieważ każda osoba w parze bliźniąt może nawiązywać różne przyjaźnie poza domem, konsekwencje obcowania z różnymi rówieśnikami mogą przyczyniać się do obserwowanych różnic między bliźniętami. Po uwzględnieniu w badaniu wpływu czynników genetycznych, zbadano rolę efektów środowiskowych. Wyniki wykazały, że wkład nie dzielonych efektów środowiskowych był dość duży, podczas gdy dzielone efekty środowiskowe były znikome. Ponieważ wydaje się, że czynniki środowiskowe mogą wpływać na ekspresję genetycznego ryzyka psychopatii, zachęcamy wszystkich rodziców dzieci z grupy ryzyka do zasięgnięcia porady specjalistów w zakresie zdrowia psychicznego, jeśli dzieci wykazują oznaki słabej kontroli impulsów lub zachowań antyspołecznych.

Dodatkowa lektura (uwaga: Wymienione tutaj zasoby są napisane w sposób akademicki i mogą być zbyt techniczne dla wielu czytelników): Dla osób, które chciałyby dowiedzieć się więcej na temat genetyki i psychopatii, rozdziały „Genetic and Environmental Influences on Psychopathy and Antisocial Behavior” (s. 205-228) oraz „Family Background and Psychopathy” (s. 229-250) w książce C.J. Patrick’s Handbook of Psychopathy (2007), a także rozdziały „Genetyka psychopatii u dzieci i młodzieży (s. 113-134)” i „Genetics of Childhood and Adolescent Psychopathy (pp.113-134)” (s. 113-134) w książce C.J. Patrick’s Handbook of Psychopathy (2007). ) i „Environmental Influences on Child and Adolescent Psychopathy” (s. 202-232)” w Handbook of Childhood and Adolescent Psychopathy Salekina i Lynama (2010) zawierają dobre przeglądy badań nad rolą genów i środowiska w psychopatii.

 

Blonigen, D.M., Hicks, B.M., Krueger, R.F., Patrick, C.J., & Iacono, W.G. (2005). Psychopathic personality traits: Heritability and genetic overlap with internalizing and externalizing psychopathology.  Psychological Medicine: A Journal of Research in Psychiatry and the Allied Sciences, 35, 637-648.

Brook, M., Panizzon, M. S., Kosson, D. S., Sullivan, E. A., Lyons, M. J., Franz, C. E., Eisen, S. A., & Kremen, W. S. (2010).  Psychopathic personality traits in middle-aged male twins:  A behavior genetic investigation.  Journal of Personality Disorders, 24, 473-486.

Farrington, D.P., Ullrich, S., & Salekin, R.T (2010).  Environmental influences on child and adolescent psychopathy.  In R.T. Salekin & D.R. Lynam (Eds.), Handbook of Childhood and Adolescent Psychopathy (pp. 113-134). New York: The Guilford Press.

Viding, E. & Larsson, H. (2010).  Genetics of childhood and adolescent psychopathy.  In R.T. Salekin & D.R. Lynam (Eds.), Handbook of Childhood and Adolescent Psychopathy (pp. 113-134). New York: The Guilford Press.

Waldman, I.D. & Rhee, S.Y. (2007).  Genetic and environmental influences on psychopathy and antisocial behavior.  In C.J. Patrick (Ed.), Handbook of Psychopathy (pp. 229-250).  New York: The Guilford Press.